Voor veel reizigers is het dé reden om Cambodja te bezoeken: betoverend Angkor Wat, bij de stad Siem Reap.
In dit blog nemen we je mee naar de meest indrukwekkende tempels van dit wereldwonder.
In een tweede Siem Reap-blog bezoeken we andere boeiende plekken in en rond de stad.
Lachende goden
Angkor Wat, vertaald als respectievelijk “(hoofd)stad”, en “tempel”, is niet één tempel, maar een enorm complex van tientallen tempels, verspreid over de bosrijke omgeving van Siem Reap. Angkor Wat als geheel is zelfs het grootste religieuze bouwwerk ter wereld. Misschien is dat wel ook de reden dat het grote stenen godenhoofd bovenop de puntige toegangspoort zo’n mooie mysterieuze glimlach heeft.
Tientallen meters voor hem, tot aan zijn poort, staat aan de ene kant een rij godenbeelden, en aan de andere kant een rij demonenbeelden, als leuningen van de brug over een door mensen gegraven kanaal. Mensen van de Khmer-bevolkingsgroep, die tussen de negende eeuw en de veertiende eeuw heersten over een machtig rijk dat naast (het huidige) Cambodja ook uit delen van Laos, Vietnam en Thailand bestond.
Eén van hun belangrijkste koningen was Jayavarman VII, die in de twaalfde eeuw het Angkor Thom-complex liet bouwen, waar de poort van de godheid die ons toelacht bij hoort. Centraal daarin is de Bayon-tempel. Daar zien we lachende negenhonderd jaar oude godenhoofden overal op de talloze torenspitsen van verweerd steen boven ons, telkens als we even naar buiten kijken.
Tijdens onze dwaaltocht door de gangen en vertrekken van grijs lateriet-steen komen we (zo lijkt het wel) op elke muur, elke deurpost en elk raamkozijn prachtige uitgehouwen afbeeldingen tegen van legers op mars, jacht, rijstoogst en andere taferelen uit het dagelijks leven in de glorietijd van de Khmer.
Uren in Angkor
Suryavarman II moeten we bedanken voor het logische hoogtepunt: iconisch Angkor, dat zelfs op de vlag van Cambodja staat. Van ver af lonkt en pronkt de hoofdtempel met de lange muur en de vijf torens, weerspiegeld in een slotgracht. Wandelend naar het gigantische gebouw, wordt ons verlangen en enthousiasme steeds groter. Hier willen we zijn, en alles van zien!
Uren verkennen we het magnifieke complex. Ontelbare levensechte afbeeldingen van tempeldanseressen (apsaras) met prachtig gecreëerde details, zoals sieraden, haar, en plooien in de rokken, stralen ons tegemoet. Over traptreden lopen in de voetsporen van koningen, onder heilige poorten door een tempelruimte in, opkijken naar torens die laag na laag naar de hemel groeien, een antiek Boeddhabeeld, vereerd en verstopt in een duistere nis: het voelt heel bijzonder.
Dat het hele Angkor-complex gebouwd is zonder cement of ander hechtmiddel, en dat alle steendelen in plaats daarvan vakkundig op elkaar gestapeld zijn - en zo dus al zo’n duizend jaar elkaar in evenwicht en overeind houden - is haast niet te bevatten.
We bewonderen eindeloze meters geschiedenis van het Khmerrijk, subtiel uitgehouwen op de tempelmuren, van audiënties bij de koning tot oorlogen, Boeddhistische leefregels en mythologie. Het mag niet, maar de verleiding om zoiets moois toch even aan te raken….
Jungletempel
Ongeveer 600 jaar geleden verlieten de Khmer de tempels van Angkor, waarschijnlijk omdat er niet genoeg mensen meer waren voor het onderhoud van de gebouwen en het land eromheen.
Door de eeuwen heen veroverde het bos waar Angkor Wat in gebouwd was, haar grond weer terug. Totdat Henri Mouhot, een Franse ontdekkingsreiziger, in 1860 de compleet overwoekerde tempels “ontdekte”. Een glimp van hoe Angkor er toen bij stond, en ook een beetje het “avontuurgevoel”, krijgen we bij de “Jungletempel”, Ta Phrom.
Meterslange witte wortels houden als lange dunne vingers tempelgebouwen in hun greep. De natuur hier weghalen, wat bij veel restauratiewerk in Angkor is gebeurd, zou betekenen dat de bouwwerken volledig instorten. De wortels lopen door op de grond, de bomen waar ze aan vast zitten groeien hoog de hemel in. In dit bos staan bomen van meer dan vijfhonderd jaar oud, en met wat stutwerk, zijn gebouw en boom voor nog meer eeuwen innig met elkaar verbonden.
We zien meterlange scheuren in buitenmuren en daken die onder de druk zijn verzakt; groen mos kleurt de dakranden, dikke wortels blokkeren doorgangen. Ongeordende steenbergen tonen dat op sommige plekken de natuur definitief gewonnen heeft. Dat deze aparte sfeer en de unieke mix van antieke archeologie en machtige natuur prachtige plaatjes oplevert, wisten ook de makers van de film Lara Croft: Tomb Raider met Angelina Jolie. De spectaculairste scenes draaiden ze bij Angkors Jungletempel.
Subliem roze
Vanwege de sublieme kwaliteit van de schitterende standbeelden en even mooie in muren, deurstijlen en kozijnen uitgehakte afbeeldingen van onder andere de apengod Hanuman, bloeiende planten, naga’s (de slangen die in de Boeddhistische mythologie Boeddha beschermen) en andere mythische wezens, oorlogstaferelen, en olifanten, hoor je vaak dat Banteay Srei de mooiste tempel is van het heel Angkor Wat.
Daar komt nog bij dat deze tempel helemaal, en als enige, gebouwd is met roze zandsteen. Waar de Khmer destijds dit bouwmateriaal vonden, is nog steeds niet bekend.
Die kleur geeft de tempelrestanten een erg vriendelijke uitstraling. En ze verheft de inderdaad fantastisch gedetailleerde afbeeldingen absoluut tot antieke kunst. Maar wij kunnen je niet zeggen welke van alle indrukwekkende en zo verschillende bouwwerken het mooiste is. Dat mag je zelf bepalen, bij jouw eigen bezoek aan magnifiek Angkor Wat.
Dit is het eerste deel van twee blogs over Siem Reap in Cambodja. Deel twee, over andere interessante plekken naast Angkor Wat, lees je hier: Siem Reap, meer dan alleen Angkor Wat.
