Rijst, in alle vormen, is overal op Bali. Eén van de grote en mooiste attracties van het eiland zijn de sawa’s (rijstvelden) die als terrassen tegen Bali’s heuvels en bergen zijn gebouwd. Maar er is meer. De authentiek Indonesische Kopi Luwak kan je er ook proeven. In dit blog vertellen we je meer over deze twee bijzondere Balinese ervaringen.
Verdrukte veldjes en nasi kuning
Aan de smalle wegen van Bali liggen gelige korrels te drogen op een blauw plastic zeiltje. We rijden vlak langs de versgeoogste rijst. Een paar kilometer verderop staan net geplante, lichtgroene bosjes jonge rijstplanten in donker water in een mini-sawa. Die is net tien bij tien meter groot, direct aan de doorgaande weg, en geperst tussen een woonhuis en een apotheek. Het veldje lijkt wat in de verdrukking, maar het stukje grond levert een familie een paar maanden rijst op, de basis van heel veel Balinese maaltijden.
Overal op het eiland komen we rijst tegen, in alle stadia. Lange bladeren vormen een dichte groengele deken. Ze dekken goudkleurige rijstkorrels af, die als trosjes aan dunne gebogen takjes naar de grond reiken. Binnenkort worden ze met de hand geoogst. Op een erf slaat een oude man een stevige handvol planten tegen een steen. De korrels in hun schil regenen op de grond.
Het fotogenieke vergezicht ontbreekt ook niet: omzoomd door kokospalmen groeien donkergroene sawa’s moeiteloos naar de blauwe lucht. Verspreid over het rijstveld staan verweerde houten open stellages met oranje dakpannen, rust- en schaduwplekken voor de boeren. Telkens weer een fotostop waard! Na het zien van al die rijst moeten we er ook van eten. We smullen van nasi kuning, geelgekleurde rijst met een gekookt ei, zoetzure atjar-groenten, geroosterde tempeh en sambal voor lunch.
Beroemde rijstterrassen
Bali is natuurlijk beroemd om de betoverend mooie terrasbouw, de rijstplantages die als dunne terrassen steeds een stapje hoger tegen heuvels en bergen gebouwd zijn. Onze eerste rijstterras-stop is bij Abian Desa. Schitterend. Anders kunnen we het panorama niet beschrijven.
Soms maar een meter breed, kleuren stralend groene stroken rijstplanten steile heuvels, overal om ons heen. Rijen palmbomen markeren de top; een paar bomen staan tussen de terrassen. Via smalle aarden dijkjes met trapjes lopen we omhoog en naar beneden tussen de golvende rijstterrassen.
We zien het bewateringssysteem van een holle bamboe pijp en een mini waterrad, waar de rijst van terrasje naar terrasje nat mee wordt gehouden, simpel en ingenieus tegelijk. Nu gebruiken we de kleine schaduwhutjes zoals ze bedoeld zijn: even bijkomen van de klim. Een man met een puntige rieten zonnehoed, die zojuist nog tussen de rijstplanten werkte, gaat naast ons zitten. Hij haalt zijn lunch uit de papieren verpakking: kip met rijst.
Zwieren en stilte
De prachtige terrassen bij Abian Desa zijn wel commercieel. Je betaal entree, en er zijn attracties die op zich mooi en leuk, maar ook best prijzig zijn. Een paar minuten op een reuzenschommel boven de rijstvelden zwieren brengt wel plezier en prachtige plaatjes, helemaal als je daarvoor een felgekleurde jurk met lange wapperende sleep huurt.
Net als luchtfietsend of zwevend op een vliegend tapijt, via ziplijnen van de ene heuvel naar de andere, met onder je de beroemde rijstterrasbouw. Nadeel van deze attracties is dat op panoramafoto’s van de rijstterrassen vrijwel altijd wel ergens een dunne kabelstreep staat.
Bij de rijstterrassen bij Sibetan is dat helemaal anders. Omdat de heuvels hier nauwelijks die naam mogen hebben, zijn de paar terrassen ook veel minder steil. Maar ze zijn ook rustig, authentiek, uitgestrekt, en vooral indrukwekkend mooi. Bananenbomen, kleine boerderijtjes, bergjes stro voor de waterbuffels, rijstschuurtjes en alleen een paar kwetterende vogels die de stilte doorbreken: een echte Balinese sawah.
Kattenkeutelkoffie: Kopi Luwak
Wat je ook niet wilt missen tijdens je rondreis Bali is een kopje Luwak-koffie. Het is één van de duurste koffiesoorten ter wereld. Vooral in Indonesië geproduceerd, van…koffiebesjes die de luwak, een civetkat-achtige, uitpoept. Op Bali kan je kopi luwak-plantages bezoeken en de stappen in het productieproces zien, inclusief de loewaks zelf. Zij eten alleen het vruchtvlees van rauwe rode koffiebessen. De uitgepoepte pitten worden gewassen, gedroogd, geroosterd en gemalen. Het resultaat is een koffie met een unieke smaak.
Bij de prachtige Tanah-Lot tempel, die half in de zee staat, slapen twee donkere wollige dieren op een toonbank. ‘Bali Luwak Coffee’ staat op het bord bij het kleine cafeetje. Zandkleurige droge koffiebonen liggen op een rieten mand. Dan moeten die beestjes, iets groter dan een stevige kat, dus loewaks zijn, realiseren we ons.
Hariadi verwelkomt ons vriendelijk terwijl hij zijn dieren wakker maakt om ze een stukje banaan te voeren. De loewaks eten hun traktaties sloom op, en gaan daarna elkaar wassen. “Je mag ze wel aaien, hoor, en willen jullie ijs-Luwak koffie, of warm?”.
Hoewel we eigenlijk nooit koffie drinken, moeten we natuurlijk deze speciale koffie wel proeven. We bestellen warme en koude ‘kopi luwak’. Terwijl de kattenkeutelkoffie pruttelt, strelen we voorzichtig de harde bruine en zwarte haren van de dieren. Op een plantage, waar de civetkatten vaak in metalen kooien zitten en volgens de gidsen best agressief kunnen zijn, is dat onmogelijk. Maar deze twee laten zich rustig aanraken bewonderen.
“Oh, look, so cute, wow!”, klinkt het van andere toeristen die langs het kleine koffietentje lopen en de loewaks zien. Ondertussen serveert Hariadi ons zijn kopi luwak, met een glaasje water en bloemetjes. En de smaak? Die mag je zelf op Bali gaan ervaren!
Nieuwsgierig geworden naar de sawa’s en kopi luwak?
Ga het zelf ontdekken tijdens je rondreis Bali. We hebben al voorbeeldreizen voor je samengesteld, maar samen met local Hero Evy bedenk je jouw eigen individuele reis op maat.
